Molens in de omgeving

De Westuit Nr. 7, ook wel Koggemolen genoemd is een poldermolen aan de Kolkweg in Aartswoud, in de Nederlandse gemeente Opmeer. De molen bemaalde tot 1908, samen met 24 andere molens, het circa 13.524 hectare grote Waterschap De Vier Noorder Koggen op de voormalige Zuiderzee. De Westuit Nr. 7 werd onttakeld en als woning ingericht. In 1997 is de molen draaivaardig gerestaureerd; in 2009 is het binnenwerk geplaatst, waardoor de molen weer kan malen (in circuit).

De Sluismolen is een in 1575 gebouwde poldermolen met een eikenhouten achtkant op lage voet. De molen staat vlak bij de Koedijkervlotbrug langs het Noordhollandsch Kanaal in het dorp Koedijk, hoewel het postadres Alkmaar is. De molen is, zoals zo veel Noord-Hollandse poldermolens, een binnenkruier. De molen heeft tot 1926 de Sluispolder uitsluitend op windkracht bemalen.

Korenmolen 't Roode Hert is een in 1925 gebouwde stellingmolen aan de Frieseweg 102 in Oudorp (gemeente Alkmaar). De molen ligt op ongeveer 900 meter van het centrum van Alkmaar. Het is de derde molen op deze plaats. De eerste molen brandde in 1817 af en werd vervangen door een tweede molen, afkomstig uit Zaandam-Oost. Deze brandde door onzorgvuldig gebruik van vuurwerk op 15 september 1924 volledig af.

De Ceres is een achtkante stellingmolen-korenmolen aan de Broekerhavenweg in Bovenkarspel. De molen is in 1849 gebouwd als opvolger van een standerdmolen. Het betrof de molen 'De Oude Haas' uit Zaandijk. De molen kreeg dan ook de naam 'De Haas', totdat landbouwcoöperatie 'Ceres' de molen in 1908 overnam en hij de huidige naam kreeg. Tot aan 1968 heeft de molen nog regelmatig gemalen. Daarna draaide de molen wel, maar het veevoer kwam uit een fabriek. In 1986 kwam de molen in handen van stichting De Westfriese Molens, maar de molen raakte steeds meer in verval. Dat lot trokken een aantal lokale molenliefhebbers zich aan die Stichting Vrienden van molen Ceres oprichtten, en in 1992 eigenhandig de omvangrijke restauratie op zich namen.

De Geestmolen is een in 1565 gebouwde poldermolen met een eikenhouten achtkant op lage voet. De molen is een zogenaamde grondzeiler en staat aan het Hoeverpad 13 in Alkmaar. De Geestmolen bemaalde vroeger de 170 hectare grote Geestmolenpolder

De Groot of de Molen van Piet is een achtkante stellingmolen-korenmolen in de Nederlandse stad Alkmaar. De molen werd gebouwd als walmolen op het Clarissenbolwerk nabij de vroegere Kennemerpoort en domineert aldaar nog steeds het stadsbeeld. In 1884 werd de molen gekocht door Cornelis Piet, die onder in de molen een woning liet maken. De familienaam van deze molen bleef in de volksmond verbonden aan deze molen, en de oude naam De Groot wordt nog nauwelijks gebruikt.

De Eendracht is een poldermolen ten noorden van het Groninger dorp Sebaldeburen. De molen werd in 1887 gebouwd nadat een voorganger uit 1801 was afgebrand. Tot 1970 bleef de molen beroepsmatig in gebruik als gemaal van de Sebaldebuurstermolenpolder.

De voorganger van deze molen stond aan het zuideinde van Broek op Langedijk en brandde in 1867 af. Omdat de biotoop van de molen al was verslechterd werd besloten hem niet op dezelfde plaats maar aan de noordzijde van Broek op Langedijk te herbouwen. Wegens bepalingen van de brandverzekering moest de molen wel in dezelfde plaats herbouwd worden. De molen werd in 1913 tijdelijk stilgezet om alleen nog met hoog water ingezet te worden. Door de Eerste Wereldoorlog is de molen in 1914 echter weer in gebruik genomen. In 1924 is de molen buiten gebruik genomen op proef, hetgeen in 1926 definitief gemaakt is. De molen is sloop bespaard gebleven en heeft in en vlak na de Tweede Wereldoorlog nog gemalen. Na een restauratie in 1974/5 draait en maalt de molen weer regelmatig.

Vanaf het begin van de jaren twintig werden in toenemende mate Amerikaanse windmotoren voor het bemalen van polders ingezet. Traditionele windmolens werden bijna niet meer gebouwd en de bestaande molens raakten in verval. Na circa 1930 echter kwam een einde aan het tijdperk van windbemaling, toen windmolens, zowel de traditionele als de windmotor, werden opgevolgd door elektrische gemalen. Ook windmotoren raakten vervolgens in onbruik. Van de enkele honderden die in Friesland zijn gebouwd, resteren nog ongeveer vijftig. De meeste daarvan verkeren in slechte staat, al heeft ruim een dozijn ervan de status van rijksmonument. Slechts een gering aantal is nog bedrijfsvaardig. Evenals traditionele molens worden ook windmotoren soms gerestaureerd en weer bedrijfsvaardig gemaakt. Enkele zijn elders opnieuw ingezet.

De Veenhuizer is een windmolen in Veenhuizen nabij Heerhugowaard. De molen die bij de grens staat met de Berkmeer is omstreeks 1603 gebouwd en bemaalde de polder Veenhuizen. Naast de molen staat een elektrisch gemaal uit 1934. De Veenhuizer is uitgerust met een stalen vijzel, die sinds 1989 zowel op windkracht als elektrisch kan worden aangedreven. Het gemaal naast de molen is sinds deze ombouw niet meer in bedrijf. In de molen bevindt zich nu een woning. De molen is niet meer publiekelijk te bezichtigen. De molen staat even noordelijker dan de Berkmeermolen, die aan de andere kant in Berkmeer staat. Categorieën:

Nieuw Leven is een poldermolen aan het molenpad in Hensbroek, Noord-Hollandse gemeente Koggenland. De molen werd in 1921 onttakeld, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw maalvaardig gemaakt. In 1980 is hij definitief buiten bedrijf gesteld. Het gevlucht van deze binnenkruier is uitgerust met het systeem Fauël met steekborden op beide roeden. De molen is sinds 1980 eigendom van Stichting De Westfriese Molens.

Gebouwd door D. en W. Kriller uit Oude Niedorp na brand van zijn voorganger op 16 oktober 1890 door blikseminslag. Extra hoge kap op verzoek van de toenmalige molenaar, zodat hij makkelijker om het bovenwiel kon komen om de bovenas te smeren. Beroepshalve in bedrijf geweest tot 1943, waarna de bemaling werd overgenomen door een elektrisch vijzelgemaal. Van 1934 tot 1961 dekkerwieken. Hij was hiermee de eerste watermolen in Noord-Holland.

De molen is in 1927 vervaardigd door de Eerste Groninger Windmotorenfabriek. Het is de enige nog bestaande molen van deze fabriek. De Brakepoldermolen heeft altijd op zijn huidige plaats gestaan en is aangekocht door een voor dit doel in 1979 vanuit de plaatselijke historische vereniging opgerichte stichting. De molen werd opgeknapt en heeft tot halverwege de jaren 90 gedraaid. Toen bleek een grondige restauratie nodig. De windmotor is van 1995 tot 2011 gerestaureerd en is maalvaardig. Hij staat langs de Brakeweg en is tot op enkele meters te benaderen

De molen stond oorspronkelijk onder Midwoud/Oostwoud aan de Tripkouw, waar hij in het kader van de ruilverkaveling Vier Noorderkoggen moest wijken. De polder die hij nu kan bemalen is ontstaan in het kader van deze ruilverkaveling als onderbemaling en is genoemd naar een aantal percelen weiland die tezamen De Klikjes heetten. Naast de molen staat een elektrische pomp. Bovenstaande tekst is met toestemming van de auteurs overgenomen uit het boek 'Leven van de wind' Molens in Noord-Holland, 2007 blz. 75 e.v.: Inventarisatie van molens in Noord-Holland Door Bart Slooten, Klaas Zaal sr en Eric Zwijnenberg

De polder werd in eerste instantie bemalen door een gang van twee wipmolens waarvan deze molen de ondermolen was. In de 18e eeuw is de bovenmolen verwijderd, en werd deze molen vervijzeld. De molen is nog tot 1966 in functie geweest, daarna werd de bemaling overgenomen door een paar elektrisch aangedreven pompjes. Na een ruilverkaveling met peilverlaging in 1970 is de bemalingsfunctie van de molen compleet verdwenen. In 1972 is de molen aan de gemeente Obdam verkocht. Na een restauratie in 1972/3 draaide de molen weer geregeld. In 2008 is de molen stilgezet vanwege de slechte staat van het gevlucht. In 2012 zijn nieuwe roeden gestoken en sindsdien wordt er weer gedraaid. Categorieën:

Gebouwd in 1866 door Klaas Klaij uit Winkel voor ƒ 19.950,- (€ 9053.-). Beroepshalve in bedrijf geweest tot 1982. In 1908 buiten bedrijf gesteld en in 1915 zijn bovenas afgestaan aan de molen van de polder Obdam (inv.nr. 48). In 1918 maalvaardig gerestaureerd. Oorspronkelijk werd de polder door een andere, iets zuidelijker staande molen bemalen, die in 1866 versterking kreeg van de huidige molen. In 1879 werd naast de zuidelijke molen een stoomgemaal met houten vijzel gebouwd, waarna de zuidelijke molen werd onttakeld en alleen nog diende als machinistenwoning. Deze onttakelde molen ging verloren door een schoorsteenbrand op 9 februari 1927.

De Lastdrager is een korenmolen in Hoogwoud in de Nederlandse gemeente Opmeer. Rond 1608 is de eerste korenmolen in Hoogwoud gebouwd, maar dat is waarschijnlijk niet de huidige molen. De huidige molen is waarschijnlijk rond 1650 gebouwd. Nadat in 1935 de binnenroed brak, is de molen stilgezet. Het gaande werk is verwijderd, en de romp kreeg een nieuwe bestemming voor opslag. Het maalbedrijf werd voortgezet in een schuur naast de molen met een koppel stenen uit de molen, en een dieselmotor. De buitenroed en de staart van de molen zijn later ook nog verdwenen. Met behulp van tweedehands roeden is de molen in 1957 weer uitwendig hersteld. De molen werd in 1968 door de molenaar gekocht, die hem weer doorverkocht aan Stichting de Westfriese Molen. In 1972 heeft de molen nog een grote restauratie gehad en sinds 1977 draait hij weer regelmatig, en is dan te bezoeken.

De Gouden Engel is een stellingmolen in Koedijk (gemeente Alkmaar). Hij staat aan de Kanaaldijk, 70 meter ten zuidoosten van de vroegere grondzeiler De Koe, die in april 1930 is gesloopt. De bouw is een initiatief van Stichting Johannes Bos. Midden december 2008 waren het achtkant, de kap en de bovenas van de Gouden Engel reeds op het terrein aanwezig. De gemetselde onderbouw was tot de uiteindelijke hoogte opgetrokken; een stelling was nog niet aanwezig. De daaropvolgende maanden zijn het achtkant en de kap geplaatst. In april 2009 zijn de wieken geplaatst. In juni 2009 is de molen in gebruik genomen. De molen is als korenmolen ingericht, met 1 koppel stenen op een halfzolder, zoals gebruikelijk in Noord-Holland. Bij de molen staat een maalderij uit 1866, een knechtswoning uit 1871 en een koolboet uit 1891 voor de opslag van sluitkool.

De Herder is een achtkante, met riet gedekte stellingmolen en staat in Medemblik. Het is een bovenkruier en heeft twee koppel maalstenen. Tot 1947 stond op dezelfde plek een eerdere molen, deze is toen afgebroken omdat hij allang niet meer werkte en niet meer nodig was. Bij de herbouw kon men daar dus geen gebruik meer van maken. Toch is de molen met diverse oude onderdelen gebouwd: Het houten achtkant is in 1695 gebouwd in Wormer en had vanaf 1904 in Willeskop dienstgedaan als oliemolen. In 1986 is deze molenromp naar Medemblik gehaald toen men serieus over herbouw was gaan denken, de grote houten balken konden toen nog worden gereviseerd en gebruikt. De molen maalt graan op vrijwillige basis en is doorgaans op zaterdag van 10:00 tot 16:00 te bezichtigen. De molen is rijksmonument (op basis van de oude onderdelen die hij bevat). Het kruiwerk loopt op houten rollen.

Het is een rietgedekte, achtkantige houten stellingmolen op een achtkantig gemetseld onderstel. Hij werd in 1818 gebouwd. De wieken hebben een vlucht van 22,20 meter. De landschappelijke waarde van de molen is groot. Eigenaar van de molen is de gemeente Dalfsen. De molen is maalvaardig en draait op vrijwillige basis. Vrijwillige molenaars zijn onder andere Jan Brandriet en Piet de Jong.

De Obdammermolen is een poldermolen in Obdam. Hij bemaalt samen met een gemaal de Polder Obdam op de Raaksmaatsboezem. Het gebied van de huidige polders Obdam, Hensbroek, de Wogmeer, en Ursem, vormde in de 16e eeuw al een watergemeenschap. In 1659 scheidde Obdam zich af, waarna de huidige polder ontstond. De polder is in de begintijd met drie, en later met twee molens bemalen. Al in 1877 werd ter versterking van de bemaling een stoomvijzelgemaal gebouwd.

Voordat De Krijgsman werd gebouwd, stond er op deze plaats een andere molen tot 1862. Deze werd tijdens een storm verwoest. Hierna werd er een nieuwe molen gebouwd, die in 1896 verbrandde als gevolg van blikseminslag. In 1925 werd de huidige molen buiten werking gesteld tot 1934. Tot 1950 maakte de molen gebruik van een elektromotor. In 1997 werd de molen gekocht door Stichting Molen De Krijgsman.

De Otter is een met riet gedekte korenmolen in Oterleek. Het is een achtkantige houten molen. Al vanaf waarschijnlijk 1633 heeft in Oterleek een molen gestaan. De voorganger van de huidige molen is in 1899 afgebrand. Daarna is het molenaarshuis en de restanten van de molen verkocht en is de huidige molen gebouwd. In 1963 is het maalbedrijf gestopt, en de molen verkocht aan de gemeente. Die heeft hem in 1974 overgedragen aan Stichting De Schermer Molens. De molen is tegenwoordig in beheer bij De Raphaelstichting, die de molen en een bakkerswinkel in de naastgelegen schuur runt met behulp van verstandelijke gehandicapten. De molen draait en maalt regelmatig.

Strijkmolen K is een omstreeks 1631 in Rustenburg gebouwde strijkmolen, die in 1831 is voorzien van een vijzel. De molen is een rietgedekte achtkantige molen van het type grondzeiler met een oudhollands wiekenkruis. De molen is, zoals meer Noord-Hollandse poldermolens, een binnenkruier. Strijkmolen K is voorzien van een Vlaamse vang. Naast de molen staan twee andere molens, te weten Strijkmolen L en Strijkmolen I. Strijkmolen K is de enige molen van deze drie waarvan het binnenwerk nog compleet aanwezig is. Toen in 1941 het peil van de Raaksmaatboezem en de Schermerboezem gelijk werden gesteld, verloren de nog resterende strijkmolens hun functie.

e Ambachtsmolen of Strijkmolen Geestmerambacht is een boezemmolen. De molen is een in 1632 gebouwde achtkantige houten achtkant met een binnenkruiwerk en staat aan 't Wuiver 35 te Oudorp in de gemeente Alkmaar. De achtkant is van eikenhout en heeft een boventafelement met blokkelen, hetgeen in het begin van de houten achtkanten werd toegepast. (Een blokkeel is een houten verbindingsstuk tussen twee delen van het boventafelement.) De molen is in 2004/2005 gerestaureerd en kan nu weer draaien, maar heeft nog geen volledig gaande binnenwerk.

De Ambachtsmolen of Strijkmolen Geestmerambacht is een boezemmolen. De molen is een in 1632 gebouwde achtkantige houten achtkant met een binnenkruiwerk en staat aan 't Wuiver 35 te Oudorp in de gemeente Alkmaar. De achtkant is van eikenhout en heeft een boventafelement met blokkelen, hetgeen in het begin van de houten achtkanten werd toegepast. (Een blokkeel is een houten verbindingsstuk tussen twee delen van het boventafelement.) De molen is in 2004/2005 gerestaureerd en kan nu weer draaien, maar heeft nog geen volledig gaande binnenwerk.

Strijkmolen D is een in 1627 gebouwde eikenhouten achtkantige strijkmolen. De molen is een zogenaamde grondzeiler. Strijkmolens bemalen geen polders, maar malen het water van de ene boezem naar de andere. Strijkmolen E is een in 1630 gebouwde eikenhouten achtkantige poldermolen. De molen is een zogenaamde grondzeiler. Strijkmolens bemalen geen polders, maar malen het water van de ene boezem naar de andere.

Molen A in Sint Pancras is een van de poldermolens van de polder Geestmerambacht, die samen met 10 andere molens afdeling A van de polder bemaalde op de Raaksmaatsboezem. Hij is in 1663 gebouwd als laatste uitbreiding van de bemalingscapaciteit van de polder. Deze was nodig omdat een deel van de polder, de Beverkoog een onderbemaling kreeg. Via sluisjes fungeerde deze molen zowel als onderbemaling voor de Beverkoog als bemaling voor de Geestmerambacht. Deze dubbelfunctie duurde waarschijnlijk tot 1871, in dat jaar kreeg de Beverkoog zijn eigen bemaling op de Raaksmaatsboezem.

De Molen van Piet is een windmolen in Tuitjenhorn in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De molen is in 2007 gebouwd als ontvangstruimte en ter verfraaiing van het Dierenpark Blankendael. De molen heeft geen traditionele functie en derhalve geen binnenwerk. Wel draait de molen op vrijwillige basis. De roeden van de molen hebben een lengte van 16 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk met zeilen.

De Poldermolen Waarland in de gemeente Harenkarspel bemaalde de polder Waarland, de molen is waarschijnlijk voor 1571 gebouwd, op een kaart van die tijd staat al een molen aangegeven. De molen is eerst als schepradmolen gebouwd, maar is tussen 1819 en 1863 vervijzeld. In 1877 is er als ondersteuning naast de molen een stoomvijzelgemaal gebouwd ter ondersteuning.

De Grebmolen is een in 1875 gebouwde poldermolen met een eikenhouten achtkant bij Huiskebuurt, in het buitengebied van Warmenhuizen. De molen, die een eerdere schepradmolen verving die na blikseminslag was uitgebrand, is een zogenaamde grondzeiler. Samen met een elektrisch gemaal bemaalt de molen thans de 162 hectare grote Grebpolder en verzorgt de onderbemaling van de polder Geesterambacht.

De Stofmolen is een korenmolen in Wijdenes in de Nederlandse gemeente Drechterland. Op de plek van de huidige molen stond eerst een kleine grondzeiler. Volgens overlevering is de bouw van deze molen betaald met stuivertjes, hetgeen via stuifmolen uiteindelijk is verbasterd tot stofmolen. De huidige molen is in 1911 gebouwd met gebruikmaking van Het Vette Schaap uit Zaandijk. De molen is vlak bij de oude molen gebouwd, zodat deze in gebruik kon blijven.

De Westerveer is de poldermolen van de gelijknamige polder Westerveer in het buitengebied van Spanbroek. De molen staat aan de Zomerdijk, op een gedeelte dat niet altijd tot de buurtschap Zomerdijk wordt gerekend. Het gebied is heel lang gezamenlijk door het waterschap bemalen, maar omdat deze polder vrij laag was, is in 1873 alsnog besloten de polder apart te bemalen.

Slootgaardmolen is een poldermolen in de buurtschap Slootgaard in het buitengebied van Waarland nabij Zijdewind in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De molen is rond 1590 gebouwd om het meertje De Slootgaard droog te malen en daarna de Slootgaardpolder die daardoor ontstaan is droog te houden. In de begintijd is de polder waarschijnlijk door één molen drooggehouden, maar rond 1670 wordt al gesproken over een gang van twee molens.

De Hoop is een achtkante stellingmolen in de Nederlandse plaats Wervershoof, gemeente Medemblik. Op de plek van de huidige molen stond in 1630 al een molen. In ieder geval in 1830 was het al een bovenkruier. Deze molen is in 1889 vervangen door de huidige molen, omdat de oude molen te klein was. Voor dit doel werd in 1888 molen nr. 3 van de Binnendijkse Buitenveldertsepolder in de toenmalige gemeente Nieuwer-Amstel aangekocht.